အိႏၵိယႏုိင္ငံအေရွ႕ပိုင္း ႀသရွစ္သွ်နယ္ ခ်ီလီကာေရကန္ႀကီးမွာ ေန၀င္ျပီဆုိတာနဲ႕ ကြ်ဲအုပ္ေတြဟာ သူတုိ႕ရဲ႕ ညစားက်က္ ကြင္းမ်ားရွိရာ ေရကန္စပ္သို႔ အုပ္လုိက္ခ်ီျပီး ဆင္းႀကပါေတာ့တယ္။ ပင္လယ္စပ္နဲ႔ နီးတဲ့ ေရကန္ႀကီးမုိ႕လည္း ငန္ျပျပ အရသာရွိတဲ့ စားက်က္ေျမမ်ိဳးမွာေမြးျမဴလုိ႕ရနုိင္တဲ့ ျပိဳင္စံရွား ႀသရွစ္သွ်၊ ခ်ီလီကာ ကြ်ဲမ်ိဳးေတြပါ။ ဒီကြ်ဲေတြဟာ ပါတ္၀န္းက်င္ ေက်းရြာသားေတြရဲ႕ အသက္ေမြးမွဳ ဘ၀မ်ားစြာနဲ႕ ခ်ီလီကာေရ ကန္ႀကီးရဲ႕ ဇီ၀ပါတ္၀န္းက်င္ကိုပါ ထိန္းသိမ္းေပးေနတဲ့ ေက်းဇူးရွင္ သတၱ၀ါေတြပါပဲ။
ခ်ာလီကာေရကန္ႀကီးရဲ႕ ညဖက္ဘုရင္မမ်ားလုိ႕ေခၚတဲ့ ဒီကြ်ဲအုပ္ႀကီးေတြကို LIFE (Local Livestock for the Empowerment of Rural People) လို႔ အမည္ေပးထားတဲ့ အိႏၵိယျပည္က ေက်းလက္ျပည္သူ႕ ဘ၀ျမွင့္တင္ေရးႏွင့္ ေဒသတြင္း ေမြးျမဴ ေရးလုပ္ငန္း အဖြဲ႕ကလည္း တဖက္တလမ္းကေန အေထာက္အကူျပဳကာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ေပးေနပါေသးတယ္။
ဒီခ်ီလီကာ ကြ်ဲေတြေႀကာင့္ပဲ ေဒသခံေတြဟာ သူတုိ႕ခေလးေတြကိုေက်ာင္းထားႏုိ္င္ႀကတာ။ စိုက္ဖို႕ပ်ိဳးဖုိ႕ လယ္ေျမေတြကို ၀ယ္ႏုိ္င္ႀကတာပါ၊၊ ကြ်ဲေတြသာ ေမြးျမဴထားဘူး ဆုိရင္ေတာ့ သူတုိ႕မွာ တျပားမွေတာင္ ရွိမွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ သုေတသီမ်ားက ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပႀကပါတယ္။
ျပီးေတာ့လည္း ဒီခ်ီလီကာ ကန္တြင္းေနကြ်ဲေတြဟာ သူတို႕ကို အျမဲတေစလုိက္လံ ထိန္းသိ္မ္းေစာင့္ေရွာက္ေပးေနဖုိ ့လည္း မလို၊ တျခားျဖည့္စြက္အစာေတြ မ်ားမ်ားမေကြ်းလည္းရျပီး အိပ္စက္နားေနဖို႕ အကာကြယ္ျခံေတြလုပ္ေပးစရာလည္း မလုိပါဘူး။ကန္ေစာင္းပါတ္လည္က သစ္ပင္နဲ ့ျခံဖုတ္ေတြမွာပဲ နားခုိတတ္ပါတယ္။ သိပ္ျပီးတမူထူးျခားတဲ့ကြ်ဲမ်ိဳးေတြပါ။ ေနာက္ျပီးေတာ့လည္း ဒီကြ်ဲေတြကို ဂရုတစုိက္နဲ႕ ေဆး၀ါးကုသေပးဖုိ႕သိပ္မလိုအပ္သလို ေသဆံုးတဲ့ႏွံဳးထားလည္း သိပ္ကိုနည္းပါးလွပါတယ္။
ဒီျပည္နယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ တျခားေဒသကကြ်ဲေတြနဲ႕မတူတာက ခ်ီလီကာ ကန္ႀကီးထဲက ေမြးထားတဲ့ ကြ်ဲေတြဟာ သူတုိ႕ ေန႕တုိင္းစားေနက် ဆားဓါတ္ႀကြယ္၀တဲ့ အစာေတြေႀကာင့္ ႏုိ႕ထြက္ႏွံဳး တေန႕ ( ၂ ) ကီလိုသာ ရွိေပမယ့္လည္း ခ်ီလီကာ ကြ်ဲႏုိ႕နဲ႕ ႏုိ္႕ထြက္ပစၥည္းဒိန္ခ်ဥ္ဟာ ေရခဲေသတၱာအျပင္မွာ တပါတ္ေလာက္ထားေတာင္ နုိ႕အခ်ဥ္မေပါက္လို႕ ေစ်းပိုရ တတ္ပါတယ္။
ဒီလိုအားေကာင္းခ်က္ေတြမ်ားလို႕ ကြ်ဲေမြးတဲ့ရြာသားေတြတင္အက်ိဳးရွိရံုမက ခ်ီလီကာေရကန္ႀကီး ဇီ၀ပါတ္၀န္းက်င္ ေဂဟေဗဒစနစ္ႀကီးအတြက္ပါ ခ်ီလီကာကြ်ဲေတြဟာ အေရးႀကီး သတၱ၀ါေတြပါပဲ။ ပင္လယ္ျပင္နဲ႕သိပ္မေ၀းလွတဲ့ ခ်ီလီကာ ထံုးေက်ာက္ေရကန္ႀကီး၀န္းက်င္မွာ လူဦးေရတစ္သိန္းေလာက္ရွိတဲ့ ေဒသခံငါးဖမ္းသမားေတြအတြက္ရယ္ ျပီးေတာ့ ခ်ီလီကာကြ်ဲေတြေမြးသူမိသားစု လူ ၂ ေသာင္းနီးပါးအတြက္ လုိအပ္မယ္ ေသာက္သံုးေရသန္႕ေတြကို ဒီေရကန္ႀကီးက ထိန္းသိမ္းထားေပးတာပါ။
ကြ်ဲအုပ္ေတြရဲ႕စြန္႕ျပစ္အညစ္အေႀကးေတြဟာ ခ်ီလီကာကန္ႀကီးအတြင္း ဇီ၀ပညာအဆုိ အရ (phytoplankton) လို႕ေခၚတဲ့ ေရထဲေန ပင္ေသးပင္မႊား ကေလးေတြကို ရွင္သန္ေစ တုိးမ်ားေစျပီး ဒီအပင္ေလးေတြေႀကာင့္လည္း ငါးမ်ိုးဆက္ျပန္႔ပြားမွဳေတြ ဆက္လက္ေကာင္းမြန္ ရွင္သန္ေနႀက ရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ကန္ႀကီးနံေဘးတေလ်ာက္ ေပါင္းျမက္ေတြထူထပ္လာခဲ့ရင္ေတာ့ အထူးသျဖင့္ ခ်ီလီကာကန္ႀကီး အနီးရွိ နာလန္နယာ (Nalanana) ေက်းငွက္ေဘးမဲ့ေတာကိုမွီခုိေနတဲ့ ငွက္အေကာင္ေရ တုိးပြားမွဳကို ပါေလွ်ာ့နည္း ေစပါတယ္။ခ်ီလီကာေရကန္ႀကီးနံေဘးက ေပါင္းျမက္ေတြကို ဒီကြ်ဲေတြ ကစားျပစ္လုိက္တာမုိ႔ ေရကန္ႀကီးကုိ ေပါင္းျမက္ ေတာေတြပိတ္ဆို႕ကုန္မယ့္ေဘးဒုကၡကုိ ေျဖရွင္းေပးရာလည္းေရာက္ျပန္ပါတယ္။
ေနာက္တတိယအခ်က္ကေတာ့ ကြ်ဲအုပ္ေတြ ခ်ီလီကာကန္မွာ ထဲစားက်က္ လုပ္ေနတာေႀကာင့္လည္း ေရကန္ေစာင္း ပါတ္လည္မွာ အမ်ားအျပားေပါက္ေရာက္ တတ္တဲ့ ဘီမူဒါျမက္ တမ်ိဳး(Bemuda grass)ရဲ႕ အျမစ္ေတြ ေရေပၚကို လန္ထြက္လာျပီး ဒီျမက္ပင္ရဲ႕အျမစ္ေတြကို တခ်ိဳ႕ငွက္ေတြကစားျပန္ပါတယ္။
ေနာက္တခ်က္ကလည္း ကြ်ဲေတြရဲ႕မစင္ကို အခ်ပ္လိုက္အေျခာက္ခံျပီး မီးဆုိက္လုိ႕ရတဲ့ အက်ိုဳးေက်းဇူးပါ။သုေတသီမ်ား ကေတာ့ ခ်ီလီကာကြ်ဲေတြဟာ ထင္ရွားပါးလြန္းလွတဲ့အိႏၵိယကို သစ္ေတာျပဳန္းတီးျခင္းေဘးကေန ကာကြယ္ေပးေနတယ္ လုိ႕ေတာင္ ထုတ္ေဖၚ ခ်ီးက်ဴးႀကပါတယ္။ ေရထဲကျမက္ကိုစားျပီး မီးဆုိက္လို႕ရတဲ့ အစားထုိးထင္းေတြျပန္ ထုတ္လုပ္ေပး ေနတာမို႕ ေရကေန မီးျဖစ္ေအာင္ ကြ်ဲေတြကပဲ လုပ္ေပးႏုိင္တယ္လုိ႕သတ္မွတ္ ရပါလိမ့္မယ္။
ႏို႕ထြက္ပိုဖို႕ ခ်ီလီကာကြ်ဲနဲ႕ ေဒသတြင္းက ႏုိ႕ထြက္ေကာင္း မူရာ (Murrh) ကြ်ဲေတြကို သားစပ္လုိက္ရင္ ဒီမ်ိဳးစပ္ကြ်ဲေတြကို ခ်ီလီကာကန္၀န္းက်င္မွာ ျပန္ေမြးျမဴလုိ႕မရပါဘူး၊၊ေရာဂါပိုးမႊားဒဏ္မခံနုိ္င္လို႕ အထူးသျဖင့္အသဲကပ္ပါးပိုးမႊားေတြေႀကာင့္ ေရာဂါရျပီး ေဆးကုသမွဳစရိပ္ပိုကုန္က်ေစပါတယ္။
ဒါေႀကာင့္လည္း ဒီလုိမ်ိဳးႏုိ႕ေတြပိုရဖို႕မ်ိဳးစပ္ယူႀကရင္း တျခားေဒသ ေတြကို ကြဲ်ေတြေရာက္သြား ကုန္ႀကရင္ ေဒသခံေတြ ကြ်ဲအတြက္ ေကြ်းေမြး၊ေဆးကုသစရိပ္ပိုကုန္က်တာထက္ကို ခ်ီလီကာ ကန္ႀကိီး၀န္းက်င္ရွိ ကြ်ဲေကာင္ေရေတြေလ်ာ့ပါးသြားေတာ့မယ့္အေရးက ပိုျပီးနစ္နာမွဳႀကီးလိမ့္မယ္လုိ႕ သုေတသီတုိ႕က ေထာက္ျပပါတယ္။
ဘာျဖစ္လုိ႕လဲဆုိရင္ ဒီခ်ီလီကာေဒသကြ်ဲေတြကပဲ ဒီခ်ီလီကာကန္ႀကီး ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ေတြကို ထိန္းထားေပးႏုိင္တာျဖစ္လို႕ပါ။ ဆားငန္ဓါတ္မ်ားတဲ့အစာေတြကိုစားျပီး အသက္ရွင္ေနႏိုင္တာ၊ သူတုိ႕ကို ကန္ပါတ္လည္ စားက်က္ ခ်ေပးထားလုိ႕လည္း ေရကန္ထဲက ငါးမ်ိဳးစိပ္ေတြနဲ႕ ကန္ေဘးက ငွက္ေတြ တုိးမ်ားေနႀကတာျဖစ္လုိ႔ ပါပဲ။ ႏို႔မဟုတ္ရင္ ခ်ီလီကာ ကန္ႀကီး ေပါင္းျမက္ေတာေတြနဲ႔ ပိတ္ဆို႔ ခမ္းေျခာက္မယ့္ အႏၱရယ္ကို မုခ် ရင္ဆုိင္ရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသခံတံငါသည္ ၁၀၀၀၀၀ တစ္သိန္းေလာက္လည္း၀င္ေငြေတြေလ်ာ့ျပီး ထပ္ျပီးဒုကၡေရာက္ဦးမွာပါပဲ။
ဒါေႀကာင့္မို႕လည္း ခ်ီလီကာကန္ႀကီး၀န္းက်င္က ကြ်ဲေမြးသူေတြကို တည္ျမဲေနေအာင္ အားေပးကူညီ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ဖုိ႕ အတြက္ က်ိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနႀကရပါတယ္။ ခ်ီလီကာ ေဒသထြက္ကြ်ဲႏုိ႕ေတြ ေစ်းပိုရေအာင္လို႕ အိႏၵိယျပည္က ႏွင့္ ေဒသတြင္းေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ေက်းလက္ျပည္သူ႕ဘ၀ျမွင့္တင္ေရး( L I F E ) အဖြဲ႕ကေန ျမိဳ႕ေပၚ ပုဂၢလိက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ကိုေက်းလက္ေဒသနဲ႕ ဆက္သြယ္ အလုပ္လုပ္ႀကဖုိ႕ ေဒသထြက္ ႏုိ႕ေတြေစ်းကြက္ထဲ ေရာက္ရွိအေရး စည္းရံုးလွဳပ္ရွားရပါေတာ့တယ္။ ၿပီးေတာ့လည္း နုိ႕အျပင္အျခားနို႕ထြက္ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ ဒိန္ခ်ဥ္ ၊သႀကား၊ ကိတ္ စတာေတြကို စနစ္က်တဲ့ထုပ္ပိုးမွုဳေတြျဖစ္လာေအာင္ စီစဥ္ေပးပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့လို႕လည္း ခ်ီလီကာေဒသထြက္ ကြ်ဲႏုိ႕ေစ်းဟာအရင္ တစ္လီတာကို ၁၃ ရူပီးကေန ၁၈ ရူပီးအထိတုိးျပီး ေစ်းျမင့္လာခဲ့ပါတယ္။
ေဒသတြင္းေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ေက်းလက္ျပည္သူ႕ဘ၀ျမွင့္တင္ေရး (L I F E ) အဖြဲ႕ရဲ႕ ေနာက္ထပ္ေအာင္ျမင္မွဳေျခလွမ္း တခုကေတာ့ အျခားေဒသခံ ကြ်ဲေမြးသူေတြကို ခ်ီလီကာေဒသရဲ႕ အေတြ႕အႀကံေကာင္းေတြကို ေ၀မွ်ပညာေပးဖို႕ လယ္သမားတုိ႔ အတြက္ ေရႊ႕လ်ား သင္တန္းေက်ာင္းကေလး တခု ဖြင့္ေပးျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ခ်ီလီကာကြ်ဲေတြရဲ႕ အားေကာင္းခ်က္ ေတြနဲ႕ မိရိုးဖလာကြ်ဲေမြးျမဴျခင္း အေတြ႕အႀကံဳေတြကို တျခားေဒသေတြမွာ လုိက္လံရွင္းျပျပီး အေတြ႕အႀကံဳေတြ မွ်ေ၀ ေပးပါတယ္။ ခ်ီလီကာ ကြ်ဲမ်ိဳးေတြကို ျပန္ျပီးေမြးျမဴႀကမယ္ဆိုရင္ သူတို႕ဘယ္လုိမ်ိဳးအက်ိဳးျမတ္ေတြရမယ့္အေႀကာင္း ၊ေငြသိပ္မကုန္ဘဲ ဘယ္လုိ ထိန္းေက်ာင္းေမြးျမဴႏိုင္တယ္၊ ၿပီးေတာ့ ေငြပိုရေအာင္ ႏုိ႕နဲ႕ႏုိ႕ထြက္ပစၥည္းေတြ ဘယ္လုိတင္ပို႕ သင့္တယ္ စတဲ့အခ်က္ေတြကို တစ္ရြာျပီးတစ္ရြာလုိက္လံရွင္းလင္းစည္းရံုးႀကပါတယ္။
မလိုအပ္တဲ့ ခ်ီလီကာနဲ႕ မူရား ကြ်ဲေတြမ်ိဳးစပ္မိျပီး မ်ိဳးစပ္ေလးေတြ ေပါက္ပြားလာမယ့္အေရးကို ကာကြယ္ႏုိင္ဖုိ႕ အေရးႀကီးပါေသးတယ္။မိ်ဳးပ်က္ျပီး ခ်ီလီကာကြ်ဲေကာင္ေရ ေလ်ာ့နည္းသြားတတ္လို႕ပါ။ ကြန္ဒြန္ ေတြသံုးျပီး ကြ်ဲေတြကို မ်ိဳးမစပ္မိသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ထားႏို္င္ခဲ့ႀကပါတယ္။ ကေရာ္ကမယ္က်ေပမယ့္ ဒီနည္းလမ္းက အေတာ္ ေအာင္ျမင္ ခဲ့ပါတယ္။ေဒသတြင္းက ရတဲ့ေဆး၀ါးေတြသံုးျပီး ရုိးရာနည္းလမ္းေတြနဲ ကြ်ဲေတြကို ဘယ္လုိ ေမြးျမဴကုသေပး ႏိုင္တာကိုလည္း သင္ႀကားေပးပါတယ္။
ေဒသတြင္းေမြးျမဴေရးနဲ႕ေက်းလက္ျပည္သူ႕ဘ၀ျမွင့္တင္ေရးအဖြဲ႕(LIFE) အတြက္ေတာ့ ေရရွည္မွာေတာ့ ဒါေတြအျပင္ ဆက္ျပီးလုပ္စရာလုပ္ငန္းေတြ အမ်ားႀကီးက်န္ရွိေနပါေသးတယ္။ခ်ီလီကာကြ်ဲေမြးသူမ်ားရဲ႕ သီးသန္႕စိုက္ပ်ိဳးေရးျခံႀကီးေတြ ေပၚထြက္လာဖုိ႕၊ တိရိစၦာန္ေတြကို ပံုမွန္ကာကြယ္ေဆးထုိးေပးႏိုင္ဖို ့၊ ပံုမွန္သန္ေကာင္ခ်ေဆးတုိက္ေပးဖို႕၊ျပီးေတာ့လည္း ခ်ီလီကာကြဲ်ေတြအမ်ားႀကီး ေအာင္ျမင္စြာေမြးျမဴႏုိင္သူ လယ္သမားေတြကိုဆုခ်ီးျမွင့္ေပးဖို႕ စတဲ့စတဲ့လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ သြားဖုိ႕လုိအပ္ပါေသးတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ခ်ီလီကာေရကန္ႀကီး မခမ္းေျခာက္သြားေစဖုိ႕ ထာ၀ စဥ္တည္တံ့ေနရေအာင္ တဖက္တလမ္းကေန အဓိကအေထာက္အကူျပဳေနတဲ့ ခ်ီလီကာကြ်ဲေတြရဲ႕ အနာဂါတ္ကေတာ့ ဆက္လက္ထြန္းလင္းေနဦးမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ခ်ာလီကာေရကန္ႀကီးရဲ႕ ညဖက္ဘုရင္မမ်ားလုိ႕ေခၚတဲ့ ဒီကြ်ဲအုပ္ႀကီးေတြကို LIFE (Local Livestock for the Empowerment of Rural People) လို႔ အမည္ေပးထားတဲ့ အိႏၵိယျပည္က ေက်းလက္ျပည္သူ႕ ဘ၀ျမွင့္တင္ေရးႏွင့္ ေဒသတြင္း ေမြးျမဴ ေရးလုပ္ငန္း အဖြဲ႕ကလည္း တဖက္တလမ္းကေန အေထာက္အကူျပဳကာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ေပးေနပါေသးတယ္။
ဒီခ်ီလီကာ ကြ်ဲေတြေႀကာင့္ပဲ ေဒသခံေတြဟာ သူတုိ႕ခေလးေတြကိုေက်ာင္းထားႏုိ္င္ႀကတာ။ စိုက္ဖို႕ပ်ိဳးဖုိ႕ လယ္ေျမေတြကို ၀ယ္ႏုိ္င္ႀကတာပါ၊၊ ကြ်ဲေတြသာ ေမြးျမဴထားဘူး ဆုိရင္ေတာ့ သူတုိ႕မွာ တျပားမွေတာင္ ရွိမွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ သုေတသီမ်ားက ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပႀကပါတယ္။
ျပီးေတာ့လည္း ဒီခ်ီလီကာ ကန္တြင္းေနကြ်ဲေတြဟာ သူတို႕ကို အျမဲတေစလုိက္လံ ထိန္းသိ္မ္းေစာင့္ေရွာက္ေပးေနဖုိ ့လည္း မလို၊ တျခားျဖည့္စြက္အစာေတြ မ်ားမ်ားမေကြ်းလည္းရျပီး အိပ္စက္နားေနဖို႕ အကာကြယ္ျခံေတြလုပ္ေပးစရာလည္း မလုိပါဘူး။ကန္ေစာင္းပါတ္လည္က သစ္ပင္နဲ ့ျခံဖုတ္ေတြမွာပဲ နားခုိတတ္ပါတယ္။ သိပ္ျပီးတမူထူးျခားတဲ့ကြ်ဲမ်ိဳးေတြပါ။ ေနာက္ျပီးေတာ့လည္း ဒီကြ်ဲေတြကို ဂရုတစုိက္နဲ႕ ေဆး၀ါးကုသေပးဖုိ႕သိပ္မလိုအပ္သလို ေသဆံုးတဲ့ႏွံဳးထားလည္း သိပ္ကိုနည္းပါးလွပါတယ္။
ဒီျပည္နယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ တျခားေဒသကကြ်ဲေတြနဲ႕မတူတာက ခ်ီလီကာ ကန္ႀကီးထဲက ေမြးထားတဲ့ ကြ်ဲေတြဟာ သူတုိ႕ ေန႕တုိင္းစားေနက် ဆားဓါတ္ႀကြယ္၀တဲ့ အစာေတြေႀကာင့္ ႏုိ႕ထြက္ႏွံဳး တေန႕ ( ၂ ) ကီလိုသာ ရွိေပမယ့္လည္း ခ်ီလီကာ ကြ်ဲႏုိ႕နဲ႕ ႏုိ္႕ထြက္ပစၥည္းဒိန္ခ်ဥ္ဟာ ေရခဲေသတၱာအျပင္မွာ တပါတ္ေလာက္ထားေတာင္ နုိ႕အခ်ဥ္မေပါက္လို႕ ေစ်းပိုရ တတ္ပါတယ္။
ဒီလိုအားေကာင္းခ်က္ေတြမ်ားလို႕ ကြ်ဲေမြးတဲ့ရြာသားေတြတင္အက်ိဳးရွိရံုမက ခ်ီလီကာေရကန္ႀကီး ဇီ၀ပါတ္၀န္းက်င္ ေဂဟေဗဒစနစ္ႀကီးအတြက္ပါ ခ်ီလီကာကြ်ဲေတြဟာ အေရးႀကီး သတၱ၀ါေတြပါပဲ။ ပင္လယ္ျပင္နဲ႕သိပ္မေ၀းလွတဲ့ ခ်ီလီကာ ထံုးေက်ာက္ေရကန္ႀကီး၀န္းက်င္မွာ လူဦးေရတစ္သိန္းေလာက္ရွိတဲ့ ေဒသခံငါးဖမ္းသမားေတြအတြက္ရယ္ ျပီးေတာ့ ခ်ီလီကာကြ်ဲေတြေမြးသူမိသားစု လူ ၂ ေသာင္းနီးပါးအတြက္ လုိအပ္မယ္ ေသာက္သံုးေရသန္႕ေတြကို ဒီေရကန္ႀကီးက ထိန္းသိမ္းထားေပးတာပါ။
ကြ်ဲအုပ္ေတြရဲ႕စြန္႕ျပစ္အညစ္အေႀကးေတြဟာ ခ်ီလီကာကန္ႀကီးအတြင္း ဇီ၀ပညာအဆုိ အရ (phytoplankton) လို႕ေခၚတဲ့ ေရထဲေန ပင္ေသးပင္မႊား ကေလးေတြကို ရွင္သန္ေစ တုိးမ်ားေစျပီး ဒီအပင္ေလးေတြေႀကာင့္လည္း ငါးမ်ိုးဆက္ျပန္႔ပြားမွဳေတြ ဆက္လက္ေကာင္းမြန္ ရွင္သန္ေနႀက ရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ကန္ႀကီးနံေဘးတေလ်ာက္ ေပါင္းျမက္ေတြထူထပ္လာခဲ့ရင္ေတာ့ အထူးသျဖင့္ ခ်ီလီကာကန္ႀကီး အနီးရွိ နာလန္နယာ (Nalanana) ေက်းငွက္ေဘးမဲ့ေတာကိုမွီခုိေနတဲ့ ငွက္အေကာင္ေရ တုိးပြားမွဳကို ပါေလွ်ာ့နည္း ေစပါတယ္။ခ်ီလီကာေရကန္ႀကီးနံေဘးက ေပါင္းျမက္ေတြကို ဒီကြ်ဲေတြ ကစားျပစ္လုိက္တာမုိ႔ ေရကန္ႀကီးကုိ ေပါင္းျမက္ ေတာေတြပိတ္ဆို႕ကုန္မယ့္ေဘးဒုကၡကုိ ေျဖရွင္းေပးရာလည္းေရာက္ျပန္ပါတယ္။
ေနာက္တတိယအခ်က္ကေတာ့ ကြ်ဲအုပ္ေတြ ခ်ီလီကာကန္မွာ ထဲစားက်က္ လုပ္ေနတာေႀကာင့္လည္း ေရကန္ေစာင္း ပါတ္လည္မွာ အမ်ားအျပားေပါက္ေရာက္ တတ္တဲ့ ဘီမူဒါျမက္ တမ်ိဳး(Bemuda grass)ရဲ႕ အျမစ္ေတြ ေရေပၚကို လန္ထြက္လာျပီး ဒီျမက္ပင္ရဲ႕အျမစ္ေတြကို တခ်ိဳ႕ငွက္ေတြကစားျပန္ပါတယ္။
ေနာက္တခ်က္ကလည္း ကြ်ဲေတြရဲ႕မစင္ကို အခ်ပ္လိုက္အေျခာက္ခံျပီး မီးဆုိက္လုိ႕ရတဲ့ အက်ိုဳးေက်းဇူးပါ။သုေတသီမ်ား ကေတာ့ ခ်ီလီကာကြ်ဲေတြဟာ ထင္ရွားပါးလြန္းလွတဲ့အိႏၵိယကို သစ္ေတာျပဳန္းတီးျခင္းေဘးကေန ကာကြယ္ေပးေနတယ္ လုိ႕ေတာင္ ထုတ္ေဖၚ ခ်ီးက်ဴးႀကပါတယ္။ ေရထဲကျမက္ကိုစားျပီး မီးဆုိက္လို႕ရတဲ့ အစားထုိးထင္းေတြျပန္ ထုတ္လုပ္ေပး ေနတာမို႕ ေရကေန မီးျဖစ္ေအာင္ ကြ်ဲေတြကပဲ လုပ္ေပးႏုိင္တယ္လုိ႕သတ္မွတ္ ရပါလိမ့္မယ္။
ႏို႕ထြက္ပိုဖို႕ ခ်ီလီကာကြ်ဲနဲ႕ ေဒသတြင္းက ႏုိ႕ထြက္ေကာင္း မူရာ (Murrh) ကြ်ဲေတြကို သားစပ္လုိက္ရင္ ဒီမ်ိဳးစပ္ကြ်ဲေတြကို ခ်ီလီကာကန္၀န္းက်င္မွာ ျပန္ေမြးျမဴလုိ႕မရပါဘူး၊၊ေရာဂါပိုးမႊားဒဏ္မခံနုိ္င္လို႕ အထူးသျဖင့္အသဲကပ္ပါးပိုးမႊားေတြေႀကာင့္ ေရာဂါရျပီး ေဆးကုသမွဳစရိပ္ပိုကုန္က်ေစပါတယ္။
ဒါေႀကာင့္လည္း ဒီလုိမ်ိဳးႏုိ႕ေတြပိုရဖို႕မ်ိဳးစပ္ယူႀကရင္း တျခားေဒသ ေတြကို ကြဲ်ေတြေရာက္သြား ကုန္ႀကရင္ ေဒသခံေတြ ကြ်ဲအတြက္ ေကြ်းေမြး၊ေဆးကုသစရိပ္ပိုကုန္က်တာထက္ကို ခ်ီလီကာ ကန္ႀကိီး၀န္းက်င္ရွိ ကြ်ဲေကာင္ေရေတြေလ်ာ့ပါးသြားေတာ့မယ့္အေရးက ပိုျပီးနစ္နာမွဳႀကီးလိမ့္မယ္လုိ႕ သုေတသီတုိ႕က ေထာက္ျပပါတယ္။
ဘာျဖစ္လုိ႕လဲဆုိရင္ ဒီခ်ီလီကာေဒသကြ်ဲေတြကပဲ ဒီခ်ီလီကာကန္ႀကီး ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ေတြကို ထိန္းထားေပးႏုိင္တာျဖစ္လို႕ပါ။ ဆားငန္ဓါတ္မ်ားတဲ့အစာေတြကိုစားျပီး အသက္ရွင္ေနႏိုင္တာ၊ သူတုိ႕ကို ကန္ပါတ္လည္ စားက်က္ ခ်ေပးထားလုိ႕လည္း ေရကန္ထဲက ငါးမ်ိဳးစိပ္ေတြနဲ႕ ကန္ေဘးက ငွက္ေတြ တုိးမ်ားေနႀကတာျဖစ္လုိ႔ ပါပဲ။ ႏို႔မဟုတ္ရင္ ခ်ီလီကာ ကန္ႀကီး ေပါင္းျမက္ေတာေတြနဲ႔ ပိတ္ဆို႔ ခမ္းေျခာက္မယ့္ အႏၱရယ္ကို မုခ် ရင္ဆုိင္ရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသခံတံငါသည္ ၁၀၀၀၀၀ တစ္သိန္းေလာက္လည္း၀င္ေငြေတြေလ်ာ့ျပီး ထပ္ျပီးဒုကၡေရာက္ဦးမွာပါပဲ။
ဒါေႀကာင့္မို႕လည္း ခ်ီလီကာကန္ႀကီး၀န္းက်င္က ကြ်ဲေမြးသူေတြကို တည္ျမဲေနေအာင္ အားေပးကူညီ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ဖုိ႕ အတြက္ က်ိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနႀကရပါတယ္။ ခ်ီလီကာ ေဒသထြက္ကြ်ဲႏုိ႕ေတြ ေစ်းပိုရေအာင္လို႕ အိႏၵိယျပည္က ႏွင့္ ေဒသတြင္းေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ေက်းလက္ျပည္သူ႕ဘ၀ျမွင့္တင္ေရး( L I F E ) အဖြဲ႕ကေန ျမိဳ႕ေပၚ ပုဂၢလိက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ကိုေက်းလက္ေဒသနဲ႕ ဆက္သြယ္ အလုပ္လုပ္ႀကဖုိ႕ ေဒသထြက္ ႏုိ႕ေတြေစ်းကြက္ထဲ ေရာက္ရွိအေရး စည္းရံုးလွဳပ္ရွားရပါေတာ့တယ္။ ၿပီးေတာ့လည္း နုိ႕အျပင္အျခားနို႕ထြက္ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ ဒိန္ခ်ဥ္ ၊သႀကား၊ ကိတ္ စတာေတြကို စနစ္က်တဲ့ထုပ္ပိုးမွုဳေတြျဖစ္လာေအာင္ စီစဥ္ေပးပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့လို႕လည္း ခ်ီလီကာေဒသထြက္ ကြ်ဲႏုိ႕ေစ်းဟာအရင္ တစ္လီတာကို ၁၃ ရူပီးကေန ၁၈ ရူပီးအထိတုိးျပီး ေစ်းျမင့္လာခဲ့ပါတယ္။
ေဒသတြင္းေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ေက်းလက္ျပည္သူ႕ဘ၀ျမွင့္တင္ေရး (L I F E ) အဖြဲ႕ရဲ႕ ေနာက္ထပ္ေအာင္ျမင္မွဳေျခလွမ္း တခုကေတာ့ အျခားေဒသခံ ကြ်ဲေမြးသူေတြကို ခ်ီလီကာေဒသရဲ႕ အေတြ႕အႀကံေကာင္းေတြကို ေ၀မွ်ပညာေပးဖို႕ လယ္သမားတုိ႔ အတြက္ ေရႊ႕လ်ား သင္တန္းေက်ာင္းကေလး တခု ဖြင့္ေပးျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ခ်ီလီကာကြ်ဲေတြရဲ႕ အားေကာင္းခ်က္ ေတြနဲ႕ မိရိုးဖလာကြ်ဲေမြးျမဴျခင္း အေတြ႕အႀကံဳေတြကို တျခားေဒသေတြမွာ လုိက္လံရွင္းျပျပီး အေတြ႕အႀကံဳေတြ မွ်ေ၀ ေပးပါတယ္။ ခ်ီလီကာ ကြ်ဲမ်ိဳးေတြကို ျပန္ျပီးေမြးျမဴႀကမယ္ဆိုရင္ သူတို႕ဘယ္လုိမ်ိဳးအက်ိဳးျမတ္ေတြရမယ့္အေႀကာင္း ၊ေငြသိပ္မကုန္ဘဲ ဘယ္လုိ ထိန္းေက်ာင္းေမြးျမဴႏိုင္တယ္၊ ၿပီးေတာ့ ေငြပိုရေအာင္ ႏုိ႕နဲ႕ႏုိ႕ထြက္ပစၥည္းေတြ ဘယ္လုိတင္ပို႕ သင့္တယ္ စတဲ့အခ်က္ေတြကို တစ္ရြာျပီးတစ္ရြာလုိက္လံရွင္းလင္းစည္းရံုးႀကပါတယ္။
မလိုအပ္တဲ့ ခ်ီလီကာနဲ႕ မူရား ကြ်ဲေတြမ်ိဳးစပ္မိျပီး မ်ိဳးစပ္ေလးေတြ ေပါက္ပြားလာမယ့္အေရးကို ကာကြယ္ႏုိင္ဖုိ႕ အေရးႀကီးပါေသးတယ္။မိ်ဳးပ်က္ျပီး ခ်ီလီကာကြ်ဲေကာင္ေရ ေလ်ာ့နည္းသြားတတ္လို႕ပါ။ ကြန္ဒြန္ ေတြသံုးျပီး ကြ်ဲေတြကို မ်ိဳးမစပ္မိသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ထားႏို္င္ခဲ့ႀကပါတယ္။ ကေရာ္ကမယ္က်ေပမယ့္ ဒီနည္းလမ္းက အေတာ္ ေအာင္ျမင္ ခဲ့ပါတယ္။ေဒသတြင္းက ရတဲ့ေဆး၀ါးေတြသံုးျပီး ရုိးရာနည္းလမ္းေတြနဲ ကြ်ဲေတြကို ဘယ္လုိ ေမြးျမဴကုသေပး ႏိုင္တာကိုလည္း သင္ႀကားေပးပါတယ္။
By --------- W L 4 (Youth For Future Inlay)
From ---------http://www.new-ag.info/en/focus/focusItem.php?a=695
No comments:
Post a Comment